MAKROEKONOMIA
zajmuje się opisem i analizą zjawisk rozwoju gospodarczego i funkcjonowaniem gospodarki jako całości , czyli sposobem jej działania , ze specjalnym uwzględnieniem relacji RYNKU i PAŃSTWA.

PROBLEMY MAKROEKONOMII
ubostwo i bogactwo narodow, dyskryminacja rasowa, seksualna i religijna, polityka i biurokracja z na zwiazana, prawo i przestepstwa gospodarcze, ekologia i czarna/szara strefa gosporadcza

Produkt narodowy brutto – PNB
miara wartosci wszystkich dóbr i uslug finalnych wytworzonych przez obywateli danego panstwa oraz przez osoby prawne z siedziba na jego terenie niezaleznie od tego, czy podmioty te dzialaja w kraju, czy za granica. Pomijane sa dochody obcokrajowców w danym panstwie.

Produkt narodowy brutto –PNN
miara efektów rocznej dzialalnosci gospodarki, rozumiany jako róznica produktu narodowego brutto oraz wartosci amortyzacji kapitalu trwalego.

Produkt krajowy brutto - PKB
to jeden z podstawowych mierników dochodu narodowego stosowanych w rachunkowosci narodowej. PKB opisuje zagregowana wartosc dóbr i uslug finalnych wytworzonych na terenie danego kraju w okreslonej jednostce czasu (najczesciej w ciagu roku).

Dochód narodowy - DN
calosc dochodów wyplaconych za wykorzystanie czynników produkcji (kapital, ziemia, praca) w okreslonym czasie. Dlatego jest suma procentów, rent i plac z punktu widzenia zródel pochodzenia czynników produkcji.
Dla przedsiebiorstw dochód narodowy jest kosztem zuzycia czynników produkcji. Dlatego tez jest równy calkowitym kosztom produkcji dóbr i uslug zawartych w produkcie narodowym netto.

Dochód osobisty - DO
jest miara wartosci dochodów uzyskiwanych przez gospodarstwa domowe w przedsiebiorstwach. Oblicza sie go wg formuly: dochód osobisty ludnosci = PNB - amortyzacja - podatki bezposrednie - zyski niepodzielone (przeznaczone na rozwój)

Dochód osobisty do dyspozycji - DOD
dochód pomniejszony o podatki osobiste (majatkowe, spadkowe), a takze o kwote oplat niepodatkowych.

Inwestycje trwałe
przedsiębiorstw to wydatki mające na celu utrzymanie lub wzrost zasobu kapitału trwałego.
Podejmowane są głównie w celu dostosowania bieżącego zasobu kapitału do poziomu optymalnego ( pożądanego ) –K*
Menadżer maksymalizujący wartość swojej firmy dąży do osiągnięcia optymalnego zasobu kapitału.

Zasób kapitału
to całkowita, fizyczna ilość kapitału produkcyjnego zaangażowanego w gospodarce, który wzrasta z roku na rok w wyniku inwestowania.

Zapasy
określona miarami ilościowymi lub wartościowymi ilość dóbr znajdująca się w ściśle określonej lokalizacji, które na chwilę obecną nie są wykorzystywane, lecz ich obecność pozwoli na osiągnięcie określonych celów.

Cykl koniunkturalny
to okresowo dokonujace sie zmiany w aktywnosci gospodarczej wokól okreslonego terenu. Klasyczny, modelowy przebieg cyklu:
• Kryzys
• Depresja
• Ozywienie
• Rozkwit
Przyczyny zewnetrzne cyklu sa rózne w ujeciu teorii neoklasycznej i teorii Keynesa.
Klasycy uwazaja, ze gospodarka sama sie reguluje. Zaklócenie moze wynikac z przyczyn zewnetrznych, bedacych w otoczeniu rynku np. ingerencja panstwa.

Polityka fiskalna i monetarna
polityka panstwa polegajaca na dazeniu do osiagniecia jak najwiekszych wplywów do budzetu poprzez nakladanie kolejnych, obciazen podatkowych przez panstwo, bez racjonaliacji wydatków. W najogólniejszym sensie monetaryzm to dzial ekonomii zajmujacy sie badaniem wplywu polityki pienieznej panstwa na dochód narodowy. W obrebie tego dzialu ekonomii istnieje szereg rozbieznosci teoretycznych i ideologicznych. Monetarysta nazywa sie w tym sensie kazdego ekonomiste zajmujacego sie ta dziedzina niezaleznie od jego pogladów w tej sprawie.

Podaż pieniadza
ilość pieniądza w obiegu. Pojęcie obejmuje zarówno gotówkę, wkłady a'vista, jak i niektóre papiery wartościowe. Kontrola podaży pieniądza jest jednym z elementów polityki pieniężnej prowadzonej przez banki centralne. Może być regulowana m.in. poprzez politykę racjonowania kredytów, dzięki czemu uzyskuje się efekty antyinflacyjne. Wskazywanie bezpośrednich związków inflacji z podażą pieniądza było charakterystyczne dla ekonomistów związanych z monetaryzmem.
M=CU+D podaż pieniądza = zasób gotówki + zasób depozytów

Pieniądz,
to materialny lub niematerialny srodek, który mozna wymienic na towar lub usluge.

Miara zasobu pieniądza
a)    M1:
- gotówka,
- czeki podróżne,
- depozyty na żądanie i rachunki oszczędnościowe z możliwością wystawiania czeków;

b)    M2 = M1 plus:
- depozyty oszczędnościowe,
- drobne depozyty terminowe,
- jednodniowe umowy odkupu,
- udziały w spółkach lokacyjnych (z możliwością wystawiania czeków),
- krótkoterminowe depozyty w walutach obcych;

c)    M3 = M2 plus:
- duże depozyty terminowe,
- terminowe umowy odkupu,
- długoterminowe depozyty w walutach obcych;

d)    aktywa finansowe o dużym stopniu płynności:
- obligacje rządowe,
- akcepty bankowe,
- weksle handlowe (zobowiązania krótkoterminowe),
- krótkoterminowe papiery wartościowe Skarbu Państwa.

Rodzaje pieniądza
Podstawowe rodzaje pieniadza: pieniadz kruszcowy, pieniadz zdawkowy (gotówkowy), pieniadz rozrachunkowy (bezgotówkowy), pieniadz miedzynarodowy , pieniadz bankowy, pieniadz elektroniczny.

Funkcje pieniadza
- Pieniądz jako środek wymiany we współczesnych gospodarkach wchodzi do prawie wszystkich transakcji rynkowych (M1).
- Pieniądz jako środek tezauryzacji (gromadzenie majątku) może mieć postać biżuterii, dzieł sztuki, akcji i obligacji oraz oczywiście pieniędzy (M2, M3). Jeśli dobra te są przechowywane to mogą zostać użyte w przyszłości.
- Pieniądz jako miernik wartości (jednostka rozrachunkowa) wyraża on precyzyjnie ceny danego rozliczenia.
- Pieniądz jako środek płatniczy (miernik odroczonych płatności) to środek płatniczy w wypadku transakcji wybiegających w przyszłość: płatność będzie odbywać się w przyszłości np. zakup na raty.
- Pieniądz światowy występuje w wymianie międzynarodowej ale spełnia wszystkie wyżej podane funkcje.

Teoria popytu
funkcja przedstawiajaca ksztaltowanie sie relacji pomiedzy cena dobra (towary i uslugi), a iloscia (liczba sztuk) jaka konsumenci chca i moga nabyc w okreslonym czasie, przy zalozeniu niezmiennosci innych elementów charakteryzujacych sytuacje rynkowa (ceteris paribus). Wykresem tej funkcji jest tzw. krzywa popytu. Nalezy zwrócic uwage na róznice pomiedzy "popytem", a "wielkoscia popytu". Popyt to cala funkcja, natomiast wielkosc popytu to ilosc dobra, jaka konsumenci chca nabyc przy zadanej cenie. "Wielkosc popytu przy cenie p" jest wiec konkretnym elementem funkcji, któremu na krzywej popytu odpowiada jeden punkt.

Teoria ilościowa pieniądza
Ilosciowa teoria pieniadza podkresla zwiazek miedzy iloscia pieniadza w obiegu a poziomem cen. Powstala u progu czasów nowoz. pod wplywem doswiadczenia, jakim byl wzrost cen w Europie, wywolany naplywem kruszców z Ameryki; U progu XX w. ilosciowa teoria pieniadza zostala ujeta w tzw. równanie wymienne I. Fishera: PT = MV + M'V', gdzie: M — ilosc pieniadza gotówkowego w obiegu, V — szybkosc obiegu pieniadza gotówkowego, M' — ilosc pieniadza bezgotówkowego, V' — szybkosc obiegu pieniadza bezgotówkowego, P — przecietny poziom cen i T — ogólna liczba transakcji w obrocie towarowym.

Zatrudnienie
jest umową między dwiema stronami, pierwszą będącą pracodawcą i drugą zwaną pracownikiem. Stosunek między obiema stronami regulowany jest Kodeksem pracy. W ujęciu ekonomicznym pracodawca układa wydajne zajęcie, przeważnie z zamiarem tworzenia zysku, a pracownik wnosi swoją pracę do tego przedsięwzięcia, zwykle w rewanżu otrzymując pensję

Płaca
wypłaty pieniężne oraz wartość tzw. świadczeń w naturze (towary, materiały, usługi itp.) lub ekwiwalenty wypłacane pracownikom lub innym osobom fizycznym przez pracodawcę za wykonaną na jego rzecz pracę.

Cena
ilość pewnego dobra (najczęściej pieniądza), za przyjęcie której sprzedający jest gotów zrzec się swoich praw do danego dobra, lub też kupujący jest gotów ją kupić, aby do tego dobra nabyć prawa. Cena może dotyczyć m.in. towaru lub usługi. Według większości teorii ekonomicznych cena równa się wartości danego dobra. Według szkoły austriackiej wartość nie jest wielkością obiektywną i taka równość nigdy nie zachodzi, gdyż wtedy nigdy nie doszłoby do wymiany

Inflacja ujęcia inflacji
Inflacja jest utrzymujacym sie przez dluzszy czas procesem wzrostu cen w gospodarce narodowej, polaczonym z duza utrata wartosci pieniadza. Wystepuje wówczas duzy wzrost podazy pieniadza i szybkosci obiegu pieniadza oraz ucieczki od danej waluty do innych wartosci pienieznych i rzeczowych. Jezeli procesom inflacyjnym towarzyszy stagnacja gospodarcza mówi sie o stagflacji, natomiast w przypadku wystapienia recesji gospodarczej o slumpflacji
Rodzaje inflacji:
W zaleznosci od przyczyn wywolujacych zjawiska inflacyjne wyróznia sie:
• inflacje popytowa, w której przyczyna wzrostu cen jest nadmierny popyt w stosunku do istniejacej podazy. Nazywana jest równiez inflacja pieniezna ze wzgledu na nadmierna ilosc pieniadza w obiegu.
• inflacje kosztowa, w której przyczyna wzrostu cen sa rosnace koszty produkcji.
• inflacje strukturalna, której przyczyna jest niedostosowanie struktury produkcyjnej do zmieniajacych sie potrzeb nabywców. Inflacja strukturalna ma charakter inflacji popytowo - kosztowej.
W zaleznosci od natezenia procesów inflacyjnych rozróznia sie:
• inflacje pelzajaca, gdy wzrost cen nie przekracza kilku procent rocznie, nie powodujaca zaklócen w przebiegu procesów gospodarczych, poddajaca sie kontroli
• inflacje kroczaca, gdy wzrost cen wynosi kilkanascie procent, wywolujaca okreslone zachowania podmiotów gospodarczych, zaczyna sie wymykac spod kontroli
• inflacje galopujaca, gdy procent wzrostu cen wyraza sie liczba dwucyfrowa i moga powstawac napiecia o charakterze spoleczno - gospodarczym (np. strajki), oslabienie systemów motywacyjnych, zahamowanie wzrostu gospodarczego.
• hiperinflacja, gdy nastepuje szybka (czesto blyskawiczna) utrata wartosci pieniadza i gwaltowny wzrost cen spowodowany na ogól inflacjogennym finansowaniem przez panstwo wydatków budzetowych.


Bilans płatniczy z zagranicą
Bilans płatniczy, bilans obrotów płatniczych z zagranicą, zestawienie wartości wszystkich przychodów i wydatków kraju związanych z jego stosunkami ekonomicznymi z zagranicą w danym okresie (najczęściej w ciągu roku).

Kurs walutowy
cena danej waluty wyrażona w innej walucie. Miejscem transakcji, na którym przedmiotem są waluty krajowe jest rynek walutowy; sprzedaje się jedną walutę w zamian za inną. Mowa jest o rynku, należy podkreślić, że występuje na nim: podaż, popyt, i cena. Na ogół o relacjach wymiany walut, czyli o kursach walut, decyduje podstawowe prawo rynku tworzące kurs (cenę) równowagi przy zrównaniu popytu z podażą danej waluty.

System walutowy
ściśle określony zespół norm prawnych, reguł oraz zasad, które określają warunki oraz regulują określony sposób funkcjonowania pieniądza danego kraju świata w transakcjach międzynarodowych. Międzynarodowy system walutowy kształtuje się w wyniku różnych umów międzypaństwowych. W warunkach istnienia odrębnych systemów pieniężnych oraz walutowych w poszczególnych krajach zachodzi konieczność szczegółowej regulacji określonych stosunków walutowych pomiędzy poszczególnymi krajami.

Dewaluacja
reforma pieniężna, która polega na administracyjnym obniżeniu sztywnego kursu waluty narodowej wobec innych walut przez narodowy bank centralny, np. w celu poprawienia bilansu płatniczego. Nie należy jej mylić z denominacją, ponieważ następuje tutaj realne obniżenie wartości waluty względem innych walut, podczas gdy w przypadku denominacji jest ono czysto nominalne i ma charakter wyłącznie usprawnienia technicznego. W przypadku stosowania płynnego kursu walutowego odpowiednikiem dewaluacji jest deprecjacja.

Rewaluacja
jest to wzrost kursu waluty danego kraju względem waluty zagranicznej pod wpływem interwencji władzy monetarnej. Termin rewaluacja odnosi się tylko do systemu stałego kursu walutowego, ustalonego i zmienianego jedynie przez rząd w zależności od sytuacji na rynku międzynarodowym i od stanu jego rezerw dewizowych. W warunkach płynnego kursu walutowego odpowiednikiem rewaluacji waluty jest aprecjacja pieniądza.

Deprecjacja i aprecjacja
spadek ceny towaru lub dobra. Termin używany w szczególności w odniesieniu do spadku wartości waluty krajowej względem waluty zagranicznej w systemie płynnych kursów walut. W systemie stałego kursu walutowego obniżanie wartości waluty krajowej nazywamy dewaluacją. Deprecjacja (dewaluacja) oznacza obniżenie siły nabywczej danego pieniądza w rozliczeniach międzynarodowych.




Paru zagadnień brak jeśli ktoś ma to może wkleić.

Ostatnio edytowany przez Onegar (2011-05-30 19:56:20)